Intonjane – Mukhuvha wa maXhosa wa u fhirisela kha mufumakadzi .
Intonjane ndi mushumo wa sialala wa u fhira une wa itwa nga vhathu vha Xhosa vha Afrika Tshipembe,
Zwine zwa vha zwi tshi khou sumbedza u shandukiswa ha musidzana a vha mufumakadzi.
Vhuṱambo uhu ho pfumaho nga mvelele ho ḓitika nga mvelele dza makhulukuku.
Vhu sumbedza zwithu zwa ndeme, zwilavhelelwa zwa matshilisano, na mishumo ya mbeu nga ngomu ha tshitshavha tsha Xhosa.
Intonjane kanzhi i itwa musi musidzana a tshi swika kha vhuswa, zwihuluhulu nga murahu ha musi o no ya maḓuvhani lwa u thoma,
Zwine zwa sumbedza u ḓilugisela ṋamani na muyani u vha mufumakadzi.
Vhuṱambo vhu dzhia maḓuvha o vhalaho nahone vhu katela mutevhe wa mikhuvha, pfunzo, na mishumo ya pfanyisedzo.
Kanzhi i farelwa fhethu hune ha vha uri ho dzumbama hune muthomi, ane a ḓivhiwa sa “intonjane,” a vha o fhambana na tshitshavha tshoṱhe.
Nga hetshi tshifhinga, u wana vhulivhisi kha vhafumakadzi vhahulwane vhane vha mu funza nga ha vhusadzi, vhuḓifhinduleli, mbingano, vhutshilo ha muṱa, na ndeme ya u vhulunga sialala dza mvelele.
Pfunzo idzi a dzi shumi fhedzi, fhedzi dzo dovha dza itelwa u ṱuṱuwedza u ḓikukumusa, u ḓiṱalula, na u ṱhonifha vhufa.
Mikhuvha ya ndeme i katela maitele a u kunakisa, u shandula zwiambaro zwa pfanyisedzo, u tshina, u imba, na u ita vhuṱambo.
Tshinwe tshithu tsha ndeme ndi u shumisa vumba ḽitshena, ḽine ḽa ḓodziwa kha muvhili wa musidzana sa tshiga tsha u kuna na u shandukiswa.
Vhuimo ha u fhedzisela ha vhuṱambo vhu katela vhuṱambo ha khagala vhune ha ṱanganedza musidzana a tshi vhuyelela tshitshavhani sa mufumakadzi, kanzhi vhu tshi swaiwa nga vhuṱambo vhu takadzaho na u ṋeana zwifhiwa.
Intonjane a si tshipikwa tsha mvelo fhedzi fhedzi ndi u khwaṱhisedzwa ha tshitshavha ha vhusadzi, ṱhonifho, na u ṱangana ha vhutshilo ha muthu nga eṱhe na ha mvelele.
- VHALANI HAFHU:Ukungenwa: Maitele a mvelele ya maZulu
I dzula i tshi khou sumbedza vhukuma zwithu zwine zwa vha uri zwo vhumba matshilo a vhafumakadzi vha ma Xhosa.
Translated by Nthaduleni Rolivhuwa.
