Ṅwedzi wa Lambamai, Ṅwedzi wa Afrika.
Ṅwedzi wa Lambamai u dzhielwa nṱha sa ṅwedzi wa Afrika – tshifhinga tshine dzhango ḽa Afrika ḽa elelwa u thomiwa ha Dzangano ḽa Vhuthihi ha Afrika (OAU).
U thomiwa ha Dzangano ḽa Vhuthihi ha Afrika (OAU) nga 1963, dzhango ḽa Afrika ḽo vha ḽivulanḓila kha u vha dzhango ḽa u thoma u sedza kha vhuthihi ha dzhango na u ṱuṱuwedza u fhaṱa lushaka nga kha vhuthihi na mbofholowo kha u tsikeledzwa.
Ndi kha u pembelela tshipikwa itshi tsha OAU na mutevheli wayo, Mbumbano ya Afrika, uri Muhasho wa Mitambo, Vhutsila na Mvelele u ḓo vha ṋemuṱa wa mutevhe wa zwiitea zwa u pembelela Ḓuvha ḽa Afrika nga ḽa 25 Lambamai na kha ṅwedzi woṱhe wa Lambamai u itela Ṅwedzi wa Afrika.
Naho zwo ralo na phanḓa ha 1963, vhukando vhunzhi ho dzhiiwa nga maAfrika – u bva kha dzhango na kha mashango aḽo a nnḓa – uri Afrika ḽi dovhe ḽi wane vhuimo haḽo ho teaho kha ḽifhasi.
MaAfrika Tshipembe vha dovha vha wanala vhukati ha mirafho ya u thoma ye ya shela mulenzhe zwihulwane kha vhuḓidini uhu.
Tshipitshi tsha Pixley Ka Isaka Seme nga 1906, nga ha “U vusuludzwa ha Afrika”, tsho vha tshi tshi ḓo dovhololwa nga mirafho ye ya tevhela,
na u khwiniswa nga kha vhukando ho vhalaho ho livhiswaho kha u bvisa vhukoloni na u vusuludzwa ha dzhango.
Ṅwedzi wa Afrika u dovha hafhu wa ṱoḓa u engedza u dzhielwa nṱha na ṱhoḓea ya thundu na tshumelo dza vhutsila na mvelele,
Na u ṱuṱuwedza maraga wa muṱaṱisano wa mbambadzo vhukati ha mashango a Afrika.
Translated by Nthaduleni Rolivhuwa
